Uleput

Terug naar pagina Landschapselementen gemeente

Geschiedenis
De geschiedenis van de Uleput, een perceel aan de Meerwijkselaan tussen Berg en Dal en Heilig Landstichting, gaat terug tot omstreeks 1650. Particulieren, voornamelijk welgestelde Nijmegenaren, stichtten toen als erfpachter buitenplaatsen en kleine landgoederen aan de Meerwijkselaan. Voor die tijd was alle grond onderdeel van het domein Nederrijkswald, een enorm bos- en heidegebied op de stuwwal van Nijmegen en Groesbeek dat eigendom was van de Staten van Gelderland. Dat bos- en heidegebied was tot in de 14de eeuw nog veel groter, het besloeg toen de hele stuwwal en omstreken tussen Nijmegen, Kleef, Gennep en Goch: het Rijkswald, dat bij de palts van Nijmegen hoorde. En nog verder terug in de Middeleeuwen was de gebruikelijke naam Ketelwald, een naam die voor grensoverschrijdende natuurontwikkeling weer nieuw leven is ingeblazen. Een van de interessantste plekken van dat oude bos is de Meerwijk, waar de Romeinen stromend water voor het legerkamp van Nijmegen vandaan haalden, waar in de Middeleeuwen een versterking stond en waar de waldfursters van het Rijkswald thuis waren. De plaats van de Uleput behoorde ook tot die Meerwijk, al was de Uleput er toen nog niet.

De particulier die de grond omstreeks 1650 in erfpacht kreeg was Cornelis Beeckman, een zeer welgesteld man die burgemeester en schepen (wethouder) in Nijmegen was. Hij ontgon een groot gedeelte van de Meerwijk, waaronder het gebied van de Watermeerwijk. Rond 1690, na zijn dood, werd van zijn stichting de ‘Uyleput’ afgesplitst. Het was toen een grote hoeve, van 45 tot 50 morgen groot. Pas na 1700 ontstond het voor het gebied nog steeds kenmerkende parkachtige karakter. De ‘Franse’ aanleg met lanen en sterrenbossen op de Uleput is van omstreeks 1730. In 1740 is het landbouwdeel los van het buitenplaatsachtige deel verkocht. Dat laatste werd omschreven met onder meer: “twee booven elkander gelegene vijvers, twee groote tuynen, beplant met exquise vrugtboomen, aparte broejhuynen, schoone alleën met opganende beukenboomen, met sijnen starre- en kruijsbosschen”. Met de Watermeerwijk waren het de mooiste landgoederen van de stuwwal. Als je nu bij de Uleput bent, dan ervaar je de schoonheid en sfeer van toen nog steeds. 

Beheer
In 2009 is op initiatief van de Heemkundekring en de Werkgroep Milieubeheer Groesbeek het weilandgedeelte (eigendom van de gemeente en in beheer bij ons) voorzien van hagen, hoogstamfruitbomen en enkele solitaire bomen. Ook is er een picknickbank geplaatst die bij mooi weer volop wordt gebruikt. Regelmatig grazen er pony's of jongvee om het gras kort te houden. Met dit alles fungeert deze plek als een fraaie entree van de gemeente Berg en Dal.